10 ऑक्टोबर आजचा दिनविशेष 2024 | जागतिक दिन – घटना -जन्म – मृत्यू

by

10 ऑक्टोबर आजचा दिनविशेष 2024 : ३ ऑक्टोबर हा दिवस विविध ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक घटनांसाठी महत्त्वाचा आहे. चला, या दिवशी घडलेल्या काही विशेष गोष्टींचा आढावा घेऊया :

जागतिक मानसिक आरोग्य दिन

तारीख: १० ऑक्टोबर

जागतिक मानसिक आरोग्य दिन दरवर्षी १० ऑक्टोबरला साजरा केला जातो, जो मानसिक आरोग्याच्या समस्यांविषयी जागरूकता वाढवण्यासाठी आणि जागतिक स्तरावर मानसिक कल्याणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी आयोजित केला जातो. १९९२ मध्ये जागतिक मानसिक आरोग्य संघटनेने हा दिवस स्थापन केला, जो मानसिक आरोग्याच्या महत्त्वावर लक्ष केंद्रित करतो.

१० ऑक्टोबर दिनविशेष – घटना

  • १८४६: इंग्लिश खगोलशास्त्रज्ञ विल्यम लासेल यांनी नेपच्यूनचा सर्वात मोठा चंद्र ट्रायटन शोधला. विल्यम लासेल यांनी १८४६ मध्ये नेपच्यून ग्रहाच्या चंद्रांचा अभ्यास करताना ट्रायटन हा चंद्र शोधला. हा चंद्र नेपच्यूनच्या कक्षेत फिरतो आणि तो त्याच्या आकारामुळे आणि विशेषतः त्याच्या वातावरणामुळे ओळखला जातो. ट्रायटन हा खगोलशास्त्राच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा शोध मानला जातो, कारण यामुळे अन्य ग्रहांवरील चंद्रांचे अध्ययन करणे शक्य झाले.
  • १९११: चीनमधील किंग राजवंशाचा अंत झाला. किंग राजवंश हा चीनमधील अंतिम राजवंश होता, जो १९११ मध्ये समाप्त झाला. यामुळे चीनमध्ये सुसंगत राजकीय बदल घडले. किंग राजवंशाच्या संपुष्टात येण्याने चीनच्या इतिहासात प्रजासत्ताक व्यवस्थेचा आरंभ झाला आणि नंतर चायनीज रिपब्लिकची स्थापना झाली.
  • १९१३: पनामा कालव्याचे बांधकाम पूर्ण झाले. पनामा कालव्याचे बांधकाम एक महत्त्वपूर्ण अभियांत्रिक प्रकल्प होता, जो अटलांटिक आणि पॅसिफिक महासागरांमध्ये जलवाहतुकीसाठी महत्त्वाचा ठरला. या कालव्यामुळे जलमार्ग अधिक सोयीस्कर झाले, ज्यामुळे व्यापार वाढला आणि जलवाहतुकीचा वेळ कमी झाला.
  • १९४२: सोव्हिएत युनियनने ऑस्ट्रेलियाशी राजनैतिक संबंध प्रस्थापित केले. दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात सोव्हिएत युनियनने ऑस्ट्रेलियाशी राजनैतिक संबंध प्रस्थापित केले. या संबंधांनी दोन्ही देशांमधील सहयोग वाढविला आणि युद्धाच्या वेळी सामरिक सहकार्याची आवश्यकता निर्माण केली.
  • १९४४: दुसरे महायुद्ध – ८०० जिप्सी बालकांना छळ छावणीत मारले गेले. दुसऱ्या महायुद्धाच्या काळात जर्मन नाझींनी जिप्सी समुदायावर विविध अत्याचार केले. या घटनेत ८०० जिप्सी बालकांना छळ छावणीत मारले गेले, जे मानवी हक्कांच्या उल्लंघनाचे एक गंभीर उदाहरण आहे.
  • १९५४: श्याम ची आई या चित्रपटाला राष्ट्रपती सुवर्णपदक मिळाले. “श्याम ची आई” हा एक प्रसिद्ध भारतीय चित्रपट होता, ज्याला त्याच्या कथा आणि कलाकारांच्या उत्कृष्ट कामगिरीसाठी राष्ट्रपती सुवर्णपदक मिळाले. हा चित्रपट भारतीय सिनेमा इतिहासात एक विशेष स्थान राखतो.
  • १९६०: विद्याधर गोखले यांच्या ‘सुवर्णतुला’ नाटकाचा प्रीमियर झाला. “सुवर्णतुला” हे नाटक लेखक विद्याधर गोखले यांनी लिहिले आहे. या नाटकाने मराठी रंगभूमीवर एक नवा वळण घेतले आणि त्याच्या सामाजिक व सांस्कृतिक संदर्भांमुळे प्रेक्षकांच्या मनात ठसा सोडला.
  • १९६४: टोकियो, जपान येथे १८ व्या ऑलिम्पिक खेळांना सुरुवात झाली. १८ व्या ऑलिम्पिक खेळांचा आयोजन टोकियोमध्ये झाला. हा पहिला ऑलिम्पिक खेळ होता जो आशियाई देशात झाला. यामध्ये विविध देशांच्या खेळाडूंनी भाग घेतला आणि हा जागतिक स्पर्धेचा एक ऐतिहासिक क्षण होता.
  • १९६७: बाह्य अवकाश करार अंमलात आला. बाह्य अवकाश करार (Outer Space Treaty) हे एक आंतरराष्ट्रीय करार आहे, ज्यामध्ये अवकाशातील युद्ध आणि शस्त्रांची स्पर्धा टाळण्याचे वचन दिले आहे. या कराराने अवकाश संशोधनात शांति आणि सहकार्याची भावना वाढवली.
  • १९७०: फिजीचे युनायटेड किंगडमपासून स्वातंत्र्य. फिजीने युनायटेड किंगडमपासून १९७० मध्ये स्वातंत्र्य प्राप्त केले. या स्वातंत्र्यानंतर, फिजीने स्वतःच्या सरकारची स्थापना केली आणि देशाच्या विकासाच्या मार्गावर अग्रसर झाला.
  • १९७५: पापुआ न्यू गिनी संयुक्त राष्ट्रात सामील झाले. पापुआ न्यू गिनीने १९७५ मध्ये स्वतंत्रता मिळवल्यानंतर संयुक्त राष्ट्रात प्रवेश केला. या प्रवेशाने आंतरराष्ट्रीय स्तरावर देशाची ओळख मजबूत झाली आणि त्याच्या विकासासाठी नवीन संधी उपलब्ध झाल्या.
  • १९९८: आदर्श सेन आनंद भारताचे २९वे सरन्यायाधीश बनले. आदर्श सेन आनंद यांची नियुक्ती भारताचे २९वे सरन्यायाधीश म्हणून झाली. त्यांची कार्यकुशलता आणि न्यायालयीन अनुभवामुळे भारतीय न्याय व्यवस्थेत महत्त्वाची भूमिका बजावली.

१० ऑक्टोबर दिनविशेष – जन्म

  • १७३१: हेन्री कॅव्हेंडिश
    हेन्री कॅव्हेंडिश हे ब्रिटिश रसायनशास्त्रज्ञ होते, जे हायड्रोजन व अरागॉन वायूंचा शोध घेण्यासाठी प्रसिद्ध आहेत. त्यांचा जन्म १७३१ मध्ये झाला. त्यांनी गॅसच्या विश्लेषणाच्या पद्धतींमध्ये महत्त्वाची कामगिरी केली. त्यांचा मृत्यू २४ फेब्रुवारी १८१० रोजी झाला.
  • १८३०: इसाबेला (दुसरी)
    इसाबेला (दुसरी) या स्पेनच्या राणीचा जन्म १८३० मध्ये झाला. तिचे राज्यकाल स्पेनच्या इतिहासात महत्त्वाचे ठरले आणि तिने देशाच्या राजकारणावर मोठा प्रभाव टाकला.
  • १८४४: बद्रुद्दिन तैय्यबजी
    बद्रुद्दिन तैय्यबजी यांचा जन्म १८४४ मध्ये झाला. ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसचे तिसरे अध्यक्ष होते आणि भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्व होते.
  • १८७१: शंकर श्रीकृष्ण देव
    शंकर श्रीकृष्ण देव यांचा जन्म १८७१ मध्ये झाला. ते निष्ठावान समर्थभक्त, समर्थ वाङ्मयाचे आणि संप्रदायाचे अभ्यासक व प्रकाशक होते. त्यांचा मृत्यू २३ एप्रिल १९५८ रोजी झाला.
  • १८७७: विल्यम मॉरिस
    विल्यम मॉरिस यांचा जन्म १८७७ मध्ये झाला. ते मॉरिस मोटर्सचे संस्थापक होते. त्यांचा व्यवसायिक दृष्टिकोन आणि डिज़ाइनमधील योगदानामुळे त्यांनी ऑटोमोबाईल क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण स्थान निर्माण केले. त्यांचा मृत्यू २२ ऑगस्ट १९६३ रोजी झाला.
  • १८९९: श्रीपाद अमृत डांगे
    श्रीपाद अमृत डांगे यांचा जन्म १८९९ मध्ये झाला. ते भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाचे संस्थापक व कामगार पुढारी होते. त्यांनी संयुक्त महाराष्ट्राच्या चळवळीत महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली. त्यांचा मृत्यू २२ मे १९९१ रोजी झाला.
  • १९०२: शिवराम कारंथ
    शिवराम कारंथ यांचा जन्म १९०२ मध्ये झाला. ते कन्नड लेखक, सामाजिक कार्यकर्ते आणि चित्रपट निर्माते होते. त्यांनी त्यांच्या लेखनाद्वारे समाजातील विविध समस्यांवर प्रकाश टाकला. त्यांचा मृत्यू ९ डिसेंबर १९९७ रोजी झाला.
  • १९०६: रासीपुरम कृष्णस्वामी नारायणस्वामी
    रासीपुरम कृष्णस्वामी नारायणस्वामी यांचा जन्म १९०६ मध्ये झाला. ते इंग्रजी भाषेतून लेखन करणारे भारतीय लेखक होते. त्यांच्या लेखनशैलीने भारतीय साहित्याच्या प्रगतीत महत्त्वाचा योगदान दिला. त्यांचा मृत्यू १३ मे २००१ रोजी झाला.
  • १९०९: नोशीरवान दोराबजी नगरवाला
    नोशीरवान दोराबजी नगरवाला यांचा जन्म १९०९ मध्ये झाला. ते एक कुशल क्रिकेटपटू आणि क्रीडा संघटक होते, ज्यांना “क्रीडा महर्षी” असेही म्हटले जाते. त्यांचा मृत्यू ११ सप्टेंबर १९९८ रोजी झाला.
  • १९१०: डॉ. द्वारकानाथ कोटणीस
    डॉ. द्वारकानाथ कोटणीस यांचा जन्म १९१० मध्ये झाला. ते हिंदी-चिनी मैत्रीचे प्रतीक मानले जातात, कारण त्यांनी चीनमध्ये कार्य केले आणि तिथे भारतीय वैद्यकीय सेवेचा एक महत्त्वाचा भाग बनले.
  • १९१२: राम विलास शर्मा
    राम विलास शर्मा यांचा जन्म १९१२ मध्ये झाला. ते भारतीय कवी आणि समीक्षक होते. त्यांच्या कामामुळे भारतीय साहित्याचे संवर्धन झाले. त्यांचा मृत्यू ३० मे २००० रोजी झाला.
  • १९१६: डॉ. लीला मूळगावकर
    डॉ. लीला मूळगावकर यांचा जन्म १९१६ मध्ये झाला. त्या एक सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या, ज्यांनी महिलांच्या हक्कांसाठी आणि सामाजिक न्यायासाठी महत्त्वपूर्ण कार्य केले.
  • १९५४: रेखा
    रेखा यांचा जन्म १९५४ मध्ये झाला. त्या एक प्रसिद्ध भारतीय चित्रपट अभिनेत्री आहेत, ज्यांनी आपल्या अभिनयाने भारतीय सिनेमा क्षेत्रात एक विशेष स्थान मिळवले आहे.

१० ऑक्टोबर दिनविशेष – मृत्यू

  • १८९८: मणिलाल नथुभाई त्रिवेदी
    मणिलाल नथुभाई त्रिवेदी यांचे निधन १८९८ मध्ये झाले. ते एक अष्टपैलू लेखक होते, ज्यांनी मराठी साहित्याला अनेक गोष्टी दिल्या. त्यांचा जन्म २६ सप्टेंबर १८५८ रोजी झाला होता.
  • १९११: जॅक डॅनियल
    जॅक डॅनियल यांचे निधन १९११ मध्ये झाले. ते जॅक डॅनियल ब्रँडच्या व्हिस्कीचे संस्थापक होते. त्यांच्या नावावर असलेल्या या ब्रँडने जगभरात प्रसिद्धी मिळवली आहे.
  • १९६४: गुरू दत्त
    गुरू दत्त यांचे निधन १९६४ मध्ये झाले. ते प्रसिद्ध चित्रपट दिग्दर्शक, निर्माते आणि अभिनेते होते. त्यांनी अनेक गाजलेले चित्रपट निर्माण केले आणि भारतीय सिनेमा इतिहासात एक महत्त्वाचे स्थान मिळवले. त्यांचा जन्म ९ जुलै १९२५ रोजी झाला होता.
  • १९८३: रुबी मायर्स
    रुबी मायर्स यांचे निधन १९८३ मध्ये झाले. त्या मूकपटांच्या जमान्यातील एक प्रसिद्ध अभिनेत्री होत्या. त्यांच्या अभिनयाने अनेक चित्रपटांना यश मिळवले.
  • २०००: सिरिमाओ बंदरनायके
    सिरिमाओ बंदरनायके यांचे निधन २००० मध्ये झाले. त्या श्रीलंकेच्या ६व्या व जगातील पहिल्या महिला पंतप्रधान होत्या. त्यांनीच सिलोन हे नाव बदलून श्रीलंका केले. त्यांचा जन्म १७ एप्रिल १९१६ रोजी झाला होता.
  • २००५: मिल्टन ओबोटे
    मिल्टन ओबोटे यांचे निधन २००५ मध्ये झाले. ते युगांडा देशाचे राष्ट्राध्यक्ष होते. त्यांच्या नेतृत्वाखाली युगांडा अनेक आव्हानांचा सामना करत होता.
  • २००६: सरस्वतीबाई राणे
    सरस्वतीबाई राणे यांचे निधन २००६ मध्ये झाले. त्या एक शास्त्रीय गायिका होत्या आणि त्यांच्या गायनाने भारतीय संगीत क्षेत्रात एक विशेष स्थान मिळवले. त्यांचा जन्म ४ ऑक्टोबर १९१३ रोजी झाला होता.
  • २००८: रोहिणी भाटे
    रोहिणी भाटे यांचे निधन २००८ मध्ये झाले. त्या कथ्थक नर्तिका होत्या आणि त्यांच्या नृत्याने भारतीय शास्त्रीय नृत्याच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. त्यांचा जन्म १४ नोव्हेंबर १९२४ रोजी झाला होता.
  • २०११: जगजित सिंग
    जगजित सिंग यांचे निधन २०११ मध्ये झाले. ते एक प्रसिद्ध गझल गायक होते. त्यांच्या गझलांनी श्रोत्यांना मंत्रमुग्ध केले. त्यांचा जन्म ८ फेब्रुवारी १९४१ रोजी झाला होता.

हे पण पहा :

Spread the love

Leave a Comment